Dit is een nieuwe pagina.

12.04.2025

De kracht van een klein sterk netwerk, het orka orakel en een droom die werkelijkheid werd.

We hebben een hele sociale, bewogen periode achter de rug met vooral ups maar ook een paar bijbehorende downs. Van mij is een grote droom in vervulling gegaan, Marley maakte het zichzelf weer eens moeilijk en Daniella en ik beleefden weer allerlei winterse avonturen. Leuk dat je meeleest.
Zodra het weer het een beetje toeliet, ben ik in de haven van Fiskenes gaan spotten naar de orka’s en met succes. Van de 8 keer dat ik nu in totaal ben gaan spotten, heb ik ze 7 keer gezien en de afgelopen week kwamen ze veel dichterbij dan de weken daarvoor. Zondag was ik samen met Daniella naar Fiskenes gegaan in de hoop dat Raf, de man van Nele, ons campertje weer kon voorzien van een werkend knipperlicht. De garage hier in het dorp wist zich er immers geen raad mee want zowel het lampje als de bedrading was in orde. Het was een mooie dag en terwijl Raf en Daniella zich ontfermden over de camper, genoot ik met volle teugen van het uitzicht over de fjord waar de geliefde orka’s zich in deze maand veelal in begeven. Nele liet mij hun hele terrein zien. De tuin is een waar paradijs van 3 hectare met een eigen strand, elanden die door de tuin lopen en een waanzinnig uitzicht!
Ik had er eerlijk gezegd weinig hoop in dat het goed zou komen met het lampje en voelde de bui al hangen dat het weer een heel ingewikkeld dingetje zou worden wat dan in Sortland voor heel veel geld moest worden opgelost… maar… na een uur ploeteren en puzzelen had Raf het gewoon voor elkaar gekregen! Dit hadden we nooit zelf gered. Er moest het een en ander gesoldeerd worden en alle bedrading die ik zag, zag er super ingewikkeld uit. Het lampje doet het weer en we zijn er zo blij mee! Dat verdient een paar lekkere biertjes… komt er nog aan…
Overigens vind ik dit soort situaties ook echt de kracht van een dorp. Met een open houding en open blik, leer je heel snel andere mensen kennen waardoor je snel een netwerk opbouwt waarin je elkaar kunt helpen maar ook gezelschap kunt houden. In Nederland vinden we ons leven vaak te druk, maar helemaal zonder mensen is ook niet fijn… Ik geniet er heel erg van dat je hier toch op elkaar kunt terugvallen, ook al ken je elkaar nog maar net. De banden worden hier heel snel hecht en je hebt elkaar ook echt nodig. Zo hadden we afgelopen week ook 3 etentjes. Op dinsdag aten we gezamenlijk tijdens de Noorse les, waarbij iedereen iets lekkers had meegebracht uit eigen land. De tafel werd vooral gevuld met zoetigheden zoals taarten en toetjes, maar ik had zelf gevulde eieren gemaakt die goed in de smaak vielen. Het was een hele gezellige avond waarin we weinig hebben ondernomen om beter Noors te leren spreken. Wel voerden we de gesprekken in het Noors wat steeds leuker wordt naarmate je meer woorden leert.
Woensdag hadden we ons laatste etentje met Jade; na 3 maanden gaat onze lieve huisgenote op reis naar Zuid-Korea en komt pas weer terug als wij al weg zijn. In die korte periode is er een hele goede vriendschap ontstaan en we hebben zoveel met elkaar meegemaakt! Leuke en minder leuke dingen maar het bijzondere is wel dat ze heel veel overeenkomstige interesses heeft met zowel Daniella als met mij. Zo konden Daniella en Jade goed samen Yoga beoefenen terwijl ik mijn kennis over orka’s en andere walvissen juist weer kon verruimen dankzij Jade haar kennis. Ook Marley is helemaal gek op Jade dus tja; het is heel gek dat ze ons ging verlaten. Het eten was heerlijk (sushi) en de avond was heel gezellig. Astrid uit Duitsland at ook gezellig mee.
Donderdag ten slotte, waren we uitgenodigd bij José uit Tenerife en Anna uit Rusland, om te komen eten in Bleik. Een heerlijke maaltijd stond ons te wachten en een gezellige avond. Aangezien ik niet durf te rijden in het donker werden we thuis opgehaald en thuis gebracht. Wat een luxe! Het keyboard dat ik bijna een half jaar heb geleend is nu ook weer retour. Anna en José hebben een prachtig ruim huis; dat valt ons echt op… De Noren hebben hele ruime huizen en grote tuinen, vaak gekocht voor een fractie van wat je in Nederland voor een bezemkast betaalt. José is astrofysicus bij Andoya Space en Anna is maatschappelijk werker dus we hebben altijd genoeg te bespreken. Ook waren we nogal onder de indruk van alle technische snufjes in hun huis. Zo hebben ze de grootste tv die we ooit hebben gezien, een ontzettend gaaf elektrisch drumstel die bijna niet te onderscheiden is van een echte én hebben ze een smart installatie van Alexa, die alles doet wat je haar opdraagt. Nou ja, bijna alles… Jongste dochter Maria, kreeg van ons een nep-tattoo van… een orka. 
Enfin; eigenlijk was ik gebleven bij ons bezoek aan Nele en Raf. Nadat het Raf gelukt was om de camper te repareren reden Daniella en ik nog even naar de haven van Fiskenes om te kijken of we orka’s zagen en ja hoor; zodra we aankwamen zagen we 2 reusachtige rugvinnen uit het water steken, vlakbij de kant! Ik rende zo hard ik kon die kant op, Daniella hobbelde erachteraan en zo zagen we zomaar deze 2 prachtige heren voorbij komen, terwijl we opeens ook werden afgeleid door een ander wezen… Tussen de rotsen keken 2 kraalogen ons nieuwsgierig aan; het bleek een nerts te zijn! De orka’s waren inmiddels wat verder weg dus konden we deze nerts nu eens mooi bekijken. Hij kwam heel dichtbij en leek vooral nieuwsgierig naar Marley! Wat een leuk beest… best groot ook nog… Het was voor het eerst dat we een nerts zagen en ik ben blij dat ik de camera mee had!
Die middag gingen we opgetogen naar de Huset voor de zondag-bijeenkomst met koffie. Tea vroeg wanneer wij voor het laatst aanwezig zullen zijn in de Huset waarop ik de datum op mijn mobiel opzocht en daarmee ook schrok van hoe snel de tijd toch gaat. Ik zei haar dat we de 27e voor het laatst aanwezig zullen zijn waarna ik spontaan in tranen uitbarstte… Het overkwam me zonder dat ik het aan had zien komen en ik voelde me behoorlijk ongemakkelijk… Gelukkig waren we met een klein en vertrouwd groepje maar vervelend vond ik het wel. Ik legde uit dat ik ze gewoon allemaal heel erg ga missen en dat ik het er heel moeilijk mee heb dat we weggaan. Alsof de kranen sinds zondag zijn open gezet gebeurt het me deze week nogal regelmatig dat ik spontaan in tranen uitbarst. Wat doen we onszelf toch aan met zo’n reis? Eerst in Nederland; god wat heb ik daar toch ook veel tranen gelaten, de laatste weken voor vertrek. Het voelde alsof ik een hele heftige begrafenis in het verschiet had… En zo voelt het nu weer. Ik bedenk me nu wel, dat het huilen over ging zodra we Texel af reden en zo zal het hier ook weer gaan. Zodra we het eiland Andoya afrijden zal ik me beter gaan voelen want dan zit het pijnlijke afscheid er op. Tot die tijd zal ik mijn tranen maar zien als consequentie van de heerlijke tijd die we hier hebben en de lieve mensen die we hier hebben ontmoet.
Ik weet niet zeker of ik vorige week al iets had benoemd over Marley die stonk naar potvis; maar deze week ging het echt van kwaad tot erger met haar. Ondanks dat ze al op maandag in de potvis blubber had gezeten, begon ze vrijdag opeens wel heel erg te stinken. Ze wilde ook niet eten en zag er belabberd uit. Voor we in de avond naar bed gingen viel me op dat ze heel vet was; haar vacht was helemaal nat van het vet en ik had echt geen idee wat er met haar aan de hand was. Aangezien ze ook echt niet lekker was, maakte ik me ernstige zorgen dus na een nacht vol heen en weer geloop om te checken of ze nog leefde, leek ze de volgende dag wel iets minder pips maar nog wel heel vies. Lang verhaal kort; het hele weekend bleef ze stinken en maandag zijn we weer naar de dierenarts gegaan. Toen we de praktijk binnen liepen stond de dierenarts al nee-schuddend in de wachtkamer… “Marley, wat heb je nu weer gegeten!?” zei ze. We vertelden haar over de walvisblubber en dat ze al het hele weekend weer ziek was ondanks dat die walvis al een week geleden was. Toch kon Marley hier nog wel ziek van zijn. Een potvis en orka staan bovenaan de voedselketen en worden zodoende gezien als ‘toxic hazard’ als ze aanspoelen. Alle gifstoffen die zij binnenkrijgen door het eten van prooidieren, stapelen zich op in de blubber wat ze giftig maakt. Zo is bijvoorbeeld een groep orka’s bij Schotland onvruchtbaar doordat zij zoveel chemo en andere medicijnresten van mensen hebben binnen gekregen, dat ze niet meer vruchtbaar zijn. Ook hier in Noorwegen zijn de walvissen niet vrij van onze menselijke invloeden en die rommel had Marley dus binnen gekregen. Arme Marley.
Om haar te ontvetten, hadden we haar nog eens gewassen met azijn, maar zelfs dat hielp niet. Ze kreeg weer een middeltje mee van de dierenarts en we moesten haar gaan wassen met hondenshampoo. Inmiddels zijn we er achter dat Marley het minder erg vind als ze buiten gewassen wordt, dus zodoende stonden Daniella en ik met een emmer sop in de achtertuin om Marley voor een tweede keer die dag, te ontdoen van de ergste geur die je je voor mogelijk houdt. De geur kwam uit haar oren, neus, kont en huid dus er was bijna niet tegenop te boenen. De consequentie van dit derde bezoek aan de dierenarts is trouwens ook, dat we haar echt, maar dan ook écht niet meer loslaten hier… Het kan gewoon niet; ze is te geobsedeerd bezig met vieze dingen eten. Straks op Texel mag ze weer los, maar nu is het klaar. Ook haar mand hebben we gewassen en de bank is een paar dagen gebarricadeerd zodat ze daar niet op kon. Inmiddels stinkt ze nog een klein beetje, maar het is nu te koud om haar buiten te wassen. Zodra het niet meer vriest, moet ze nog 1 keer gewassen worden en dan is het klaar. Zucht…
Ja, de winter is weer terug van weggeweest en er ligt hier een serieus pak sneeuw. Jammer, want daardoor kan ik niet goed parkeren bij Fiskenes, wat het kijken naar de orka’s wat lastiger maakt. Van de week, voor de sneeuw viel, had ik een hele bijzondere ervaring… Rond elf uur stapte ik in de camper en zou eerst nog even biertjes kopen voor Raf en daarna tanken maar eenmaal onderweg, kreeg ik een enorm gevoel van haast. Ik had het idee dat ik beter maar door kon rijden naar Fiskenes; de biertjes en het tanken kwamen dan later wel. Doelgericht reed ik naar Fiskenes, en parkeerde bij de haven waar ik echt tijdens het inparkeren een paar orka’s zag opduiken in de haven. Ik rende met m’n camera en rugzak half op m’n rug de landtong op waar ik ze het beste kan bekijken en toen zwommen er zomaar een stuk of 15 orka’s, ver verspreid na elkaar, aan me voorbij. Ik kon er met mijn verstand niet bij; hoe is het mogelijk dat ze precies tegelijk met mij aankwamen? Stel dat ik iets later was geweest, en ze niet had gezien? Het was prachtig weer en er was verder geen mens te bekennen. Ik was helemaal alleen en genoot zo intens van de orka’s. Tranen biggelden over m’n wangen van ontroering en bij de laatste grote orka riep ik ‘bedankt bedankt!’ naar de groep, waarna 2 mannetjes zich omdraaiden en nóg een keer voorbij zwommen. M’n hartslag ging ongeveer door het dak en ik was helemaal in extase… In plaats van een paar uur spotten kon ik na een half uurtje weer heel tevreden naar huis. Toen ik terug liep naar de camper, sprak een man me aan, die aan het klussen was op de haven. Hij dacht dat ik brand had in de camper, aangezien ik zo snel de camper uit stoof. Ik legde hem uit dat dat kwam doordat ik naar de orka’s toe wilde; hij moest lachen… Hij dacht vast dat ik gek was.
Nu wil ik wat nieuws delen wat ik vorig week nog niet helemaal kon geloven, en eerst even wilde afwachten. Aangezien ik dus nogal gepassioneerd ben in het spotten van orka’s, stuur ik soms wat data die ik verzamel naar de ‘Norwegian Orca Survey’. Dit is een onderzoeksinitiatief die alle orka’s van Noorwegen onderzoekt. Het wordt geleid door Eve Jourdain, een orka-deskundige en ik heb in het verleden al wel eens wat contact met haar gehad. Ze woont hier vlakbij, maar was voor werk een hele tijd naar Spanje en Canada (wat een leven… orka’s kijken over de hele wereld uit naam van de wetenschap!) ze onderzoekt de orka’s van Fiskenes al 11 jaar en maakte zich ook wel zorgen over het feit dat ze er nú niet was. De orka’s die hier in de fjord jagen zijn er immers van eind maart tot begin mei. Nu ik bijna iedere dag ging spotten, kon er toch belangrijke data verzameld worden en ze berichtte mij op een gegeven moment, dat ik anders wel mee mocht op de onderzoek boot. Ze zou dit ook nog even met Jade afstemmen. Ik wist echt niet wat ik las; ik, mee op een orka-onderzoek? Dat zou echt een droom zijn die uit komt! Ik bleef er wel nuchter onder; eerst maar zien, dan geloven… En sinds gisteren, geloof ik het…
Jade instrueerde mij vorige week over de data die ik moest verzamelen voor het onderzoek wanneer ik de orka’s zou zien. Dus het aantal, gedrag, tijd, locatie enz. Vanaf het moment dat ik betrokken werd ben ik dit vol passie en heel serieus gaan doen; ik maak iedere dag een mapje aan met daarin ook een verslagje van wat ik heb gezien. Afhankelijk van mijn spotten, kon het dus gebeuren dat we uit zouden varen om dichterbij de orka’s te komen. Ondanks dat ik ze heel wat keren spotte, zat er steeds iets tegen waardoor we niet uit konden varen. Zo was het een keer écht perfect weer, maar konden we geen kapitein mee krijgen. Of werd er uitgevaren met de whale-watch waardoor er geen boot was… óf sloeg het weer om… of waren de golven te hoog… Kortom; ik was blij dat ik mezelf gedeisd had gehouden en me niet te erg had verheugd, want dan zou het frustrerend worden.
Gisteren was er een kleine kans dat we zouden gaan varen, maar het hing er wel vanaf of ik ze al zou spotten en welke kant ze dan op zouden zwemmen. Alles moest mee zitten, maar we hadden gelukkig al wel een kapitein die eventueel mee wilde. Maar goed; eerst moest ik ze zien te vinden. Toen ik gisterochtend opstond bemerkte ik bij mezelf een rotsvast vertrouwen dat het vandaag goed zou komen. En mijn intuïtie klopt heel vaak, als het op orka’s aan komt. Het weer sloeg wel een beetje om, naar de negatieve kant en dat maakt dat ik rijden niet zo prettig vind. Toen het even wat rustiger was, besloot ik toch naar Fiskenes toe te rijden. Op dezelfde landtong als een paar dagen eerder, installeerde ik mezelf in afwachting van de orka’s. Helaas zakte ik wel door een wak heen, die ik door de sneeuw niet had gezien waardoor ik meteen zeiknatte voeten had… balen! De orka’s moesten met meerdere zijn én ze moesten richten het zuiden zwemmen, dus het fjord in. Nou; aangezien ze ook vaak naar het noorden gaan was dat best spannend… Maar goed, eerst überhaupt maar eens iets spotten. De golven werden hoger en de wind begon aan te trekken. Ik stond te trappelen van de kou en was eigenlijk al bijna van plan om weer te vertrekken toen ik opeens een paar rugvinnen zag verschijnen. Ik kon mijn ogen niet geloven; zwommen ze nu naar het zuiden? Ja! Ik zag er 2… en ze waren weer weg… Ik appte Jade dat ik er 2 had gezien, waarna ze belde welke kant ze op gingen… Naar het zuiden… oh wacht, ik zie er 4…5!… 6! De kogel was door de kerk; we gingen het gewoon proberen. Ik kon als ik een beetje m’n best deed in 20 minuten thuis zijn zodat we direct naar Dverberg konden rijden, waar de onderzoek boot ligt. Eenmaal thuis deed ik snel m’n natte schoenen uit en leende de schoenen van Daniella, waarna Jade, ik en Sam, een nieuwe jongen die hier komt werken, de kapitein oppikten en naar Dverberg reden. Er was een flinke sneeuwstorm gaande en we zagen amper een hand voor ogen. De kapitein was sceptisch… Hij zei dat hij al 11 jaar orka’s bestudeerd en dat hij soms een goed voorgevoel heeft, en soms een slecht voorgevoel… Vandaag had hij een slecht voorgevoel, met dit weer… Ook het feit dat ik ze om 13:08 had gezien bij Fiskenes en het nu al bijna half 3 was toen we aankwamen, stemde hem niet gerust. Hij bleef zijn sceptische blik vaak herhalen… Ik bleef positief en zei dat ik juist een heel goed voorgevoel had, en dat het zo zou opklaren en dat de orka’s juist ongeveer bij Dverberg zouden zijn zodra wij het water op zouden gaan. Jade voegde eraan toe dat ik eigenlijk altijd wel heel veel geluk heb met orka’s en noemde mij grappend het orka orakel. Dverberg is 30 kilometer rijden vanaf Andenes en door de sneeuwstorm waren we wel even onderweg, maar na een hoop geploeter door de sneeuw kwamen we eindelijk bij de boot aan..
het ging precies zoals ik dacht; de lucht klaarde op, de zee werd rustiger… niet veel later voeren we uit en moesten we zoeken naar een paar dieren in een heel lang en breed fjord. Jade, Sam en de kapitein waren binnen in de kajuit, en ik stond buiten op de uitkijk… ik denk dat het al binnen 10 minuten was dat mijn geduld werd beloond; Ik gaf een harde brul want een paar tientallen meters bij ons vandaan waren de orka’s. Doel van het onderzoek is om ze te identificeren door middel van hun eigen unieke rugvin, zadelvlek en/of oogvlek zodat de familiebanden onderzocht kunnen worden, maar ook hoe diep ze duiken, hoe lang ze onder water zijn, hoe ze jagen enz. de orka’s waren vaak zo dichtbij, dat mijn lens weer eens te groot bleek. Volgende keer neem ik mijn kleine lens mee. Het was écht genieten en het was zo leuk, want het was ook écht de laatste dag met Jade. We hadden allebei zo ons best gedaan om het een keer te laten slagen, dus dit was een perfecte laatste dag zo. We brachten een paar uur op het water door, dichtbij de orka’s die soms recht op ons af kwamen en onder de boot doorzwommen. Op de boot staat het logo van de Norwegian Orca Servey en ‘research’ waardoor je ook dichterbij mag komen. Ik moest mezelf af en toe echt even knijpen om te geloven dat ik hier onderdeel van ben geworden…

Na een waanzinnige middag op het water, reden we voldaan en blij weer terug naar Andenes. Eve, de oprichter van de Norwegian Orca Servey, zou in de avond weer landen in Andenes en ik heb haar auto nog naar het vliegveld gereden zodat ze die meteen kan pakken en naar huis kon. Dat was nog wel even spannend, want het was echt een hele luxe bak; ik heb nog nooit in zo’n luxe auto gereden, en dat door de sneeuw… Ik heb ook contact met Eve gehad en ze wil snel afspreken wat ze kan m’n hulp goed gebruiken bij het onderzoek, zei ze. Ik heb het idee dat ik in een droom leef… Eindelijk krijgt mijn orka-passie een nuttige wending en kan ik ook echt iets voor ze gaan betekenen! Dit voelt nog veel beter dan een whale-watch… een orka studie is mij nog veel meer waard…
Eenmaal thuis had Daniella heerlijk gekookt; ik had enorme honger want ik was eigenlijk al sinds elf uur in de ochtend de hort op. Jade was zo lief geweest mij een boterham met pindakaas  van haar te geven op de boot, maar een flinke maaltijd ging er wel in. Daniella blijft bewust thuis; ze mag mee, maar ja; als ze zeeziek wordt dan is het wel een probleem aangezien we niet zomaar terug kunnen… Daniella geniet nog van de luxe van een huis en haar computer en zorgt ondertussen voor Marley en heerlijk eten als ik m’n droom aan het leven ben. Ze gunt het me heel erg en laat mij er helemaal in op gaan… Ik bof maar met haar… Tussen ons gaat het ook echt heel goed en we doen allebei precies wat we willen. (even ene foto van Daan die over een glad bruggetje heen gaat van afgelopen week)
Gisteravond dronken we nog een laatste borrel met Jade en keken we terug op onze geweldige tijd samen in het huis in Andenes. We hebben allemaal het gevoel dat we elkaar wel weer gaan zien; we kregen een door haar moeder gemaakt orkaatje van vilt, en een mooie kaart en wij voorzagen Jade van een tasje met wat lekkers voor onderweg naar Zuid-korea en ook een persoonlijke kaart. Het eerste afscheid zit er op, en er gaan er nog wel wat komen… Maar nu nog even niet; er staan nog een aantal geweldige avonturen op de rol! Met dromen die uit komen voordat we onze reis weer gaan vervolgen, en samen met de orka’s uit Andoya vertrekken… Nog 3 weken te gaan…